Ses ve Opera

Merhaba,
Hiç operayı opera salonunda izleme şansınız oldu mu?
Opera sanatçısının sesini farklı kılan nedir acaba?
Opera Oxford Müzik Sözlüğünde ”çoğunlukla kostümlü şarkıcılar
tarafından orkestra eşliğinde söylenen müzikli tiyatro oyunu” diye
tanımlanıyor. Sesimiz muhteşem bir hediye olarak değerlendirilir ve bir
müzik aletidir. Bu çalgının nasıl çalıştığına biraz yakından bakalım: Sesin oluşmasını sağlayan organ gırtlak. Gırtlak, iki minik kas kıvrımının yani ses tellerimizin bulunduğu boşluğu çevreleyen, kıkırdak yapılı bir organ. Normal şekilde soluk alırken ses telleri gevşektir ve soluk borusunda üçgen biçimli bir açıklık meydana getirir. Şarkı söylerken gırtlaktan geçen hava artıyor, bu üçgen boşluk daralıyor ve ses telleri titreşerek sesi oluşturuyor. Ses telleri ne kadar gerilirse o kadar çok titreşiyor ve ses o kadar tiz oluyor. Operada şarkı söylenirken gırtlağı iyi kullanmanın yanı sıra; tüm beden kullanılıyor ve önemli ölçüde fiziksel çaba ve enerji harcanıyor.
Opera sanatı doğduğu 16. Yüzyıldan beri çağlar boyunca toplumsal koşulların etkisiyle, içerikte, biçimde değişimler yaşarken, opera sanatçılarının şarkı söyleme stili ve tekniği de evriliyor. Biraz da operadaki ses tiplerine bakalım. Koloratur Soprano: Tiz sesleri kolay çıkarabilen çevik kadın sesi. Çoğunlukla neşeli, esprili karakterleri canlandırıyor.
Lirik Soprano: Daha tok bir kadın sesi. Duygusal ya da romantik karakterleri canlandırıyor.
Dramatik Soprano: Daha da kalın kadın sesi. Genellikle dramatik (gerilimli, çatışmalı) karakterleri oynuyor.
Mezzosoprano: Dramatik sopranodan daha tok ve kalın ses. Çoğunlukla yaşlıları ya da başroldeki kadının rakibini oynuyor.
Alto: En kalın kadın sesi. Mezzosopranoyla aynı karakterleri oynuyor.
Tenor: Sopranoyla aynı özelliklere sahip, ”yumuşak”, ”lirik”, ”dramatik” diye alt gruplara ayrılan ince erkek sesi. Çoğunlukla baş kahramanı ya da başroldeki kadına aşık erkeği oynuyor.
Bariton: Tenor ve bas arasında yer alan daha kalın ve tok erkek sesi. Erkek kardeşi, babayı ya da baş kahramanın rakibini
oynuyor.
Bas: En kalın erkek sesi. Onun da soprano gibi alt karakter grupları var. Müziğinizin eksik olmaması dileğiyle…

Kaynaklar: secure.dobgm.gov.tr ve Watchtower online kütüphane r.

Sevim ÇETİN